Sutra je 21.decembar koji se obilježava kao Dan rudara.Živinice su područje sa dugom rudarskom tradicijom, pošto je rijetkost imata dva rudnika sa različitom vrstom uglja na teritoriji jedne Općine, tj.Grada, kao što je to u Živinicama, gdje se kopaju mrki ugalj u Đurđeviku i lignit u Dubravama.
Evo kratkog podsjećanja na ovaj značajan datum radničkog pokreta u borbi za svoja prava, preuzetog iz monografije o Husinskoj buni!
Husinska buna je oružani otpor rudara Rudnika Kreke protiv nasilja organa državne vlasti u toku generalnog štrajka rudara Bosne i Hercegovine, od 21. do 28. decembra 1920. godine, nazvan po obližnjem rudarskom selu Husino.Mada je štrajk izbio zbog vladinog kršenja sporazuma o visini nadnica, koji je ona sama potpisala, proglašen je subverzijom. U njemu je učestvovalo oko 7.000 radnika, a vodila ga je Komunistička parija preko Saveza rudara, na čelu sa Mitrom Trifunovićem Učom.
Rudarske porodice u Brezi, Kreki, Tuzli i Zenici iseljene su iz državnih stanova, a rudari mobilisani. Više od 300 iseljenih rudara iz Kreke, pretežno Slovenaca, povuklo se sa štrajkačkim odborom u Husino i druga sela kraj Tuzle. Njihov otpor vojsci, žandarmeriji i «Narodnoj gardi», koje su pokušale da strance protjeraju, a domaće rudare primoraju na posao, u krvi je ugušen 28. decembra 1920.godine. Poginulo je sedam, a ranjeno više desetina rudara i seljaka. Uhapšeno je oko 400 lica koji su se solidarisala sa štrajkačima. Surovi obračun policije i žandarmerije s rudarima u Bosni i Hercegovini izazvao je opšti revolt i protestne akcije radnika širom zemlje.
Trinaest mjeseci kasnije Husinska buna je dobila epilog u velikom sudskom procesu vođenom u Tuzli u januaru i februaru 1922.godine. Optužnica je teretila 350 rudara, a suđeno je 20-orici učesnika. Jure Kerošević, optužen za ubistvo žandara, osuđen je na smrt vješanjem, a 10 rudara na vremenske kazne od jednog do 15 mjeseci.
Protiv tog suđenja i za spašavanje Keroševića vođena je u zemlji i inostranstvu akcija solidarnosti, pa su vlasti bile prisiljene da mu zamjene kaznu smrti za 20 godina robije.
HUSINSKA BUNA EKRANIZOVANA I OPJEVANA
• Narodna pjesma «Konjuh planinom» inspirisana je Husinskom bunom. Opjevana je u čast Peje Markovića, koji je poginuo u Drugom svjetskom ratu 1944. godine. Bio je pripadnik husinske partizanske čete, koja je velikim dijelom bila sačinjena od husinskih rudara, učesnika bune. Muzika za pjesmu je preuzeta iz već postojeće ruske melodije.
• Televizija Sarajevo snimila je TV dramu «Husinska buna» 1980. godine. Reditelj drame je Sava Mrmak, a pisac scenarija Veljko Radović.
Svim rudarima upućujemo iskrene čestitke u povodu praznika, 21. decembra – Dana rudara.
