Jevrejsko groblje u Tuzli, na lokalitetu Borić, Tuzla, je svjedočanstvo jevrejskog prisustva u historiji Bosne i Hercegovine. Na sjednici Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika održanoj od 31. jula 2018. godine, groblje proglašeno je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.
Specifičnost u formiranju Jevrejske općine u Tuzli uvjetovalo je nepostojanje veće sefardske zajednice, te se razlikovala od ostalih općina po tome što je imala veću brojnost Aškenaza, nego Sefarda. Sefardi su Jevreji Španije, Portugala, Sjeverne Afrike i Bliskog Istoka. Pridjev „sefardski“ izveden je iz hebrejske riječi „Sefardu“, koja se odnosi na Španiju. Aškenazi su Jevreji, čiji preci potiču iz Sjeverne, Srednje ili Istočne Evrope.
U srednjovjekovnoj rabinskoj književnosti pojam „Aškenaz“ počeo se primjenjivati za Njemačku. Ova podjela uvjetovala je osnivanje dvije Jevrejske općine sa posebnim hramovima od kojih se jedan (sefardski) nalazio u današnjoj Jevrejskoj ulici, a drugi (aškenaski) u Klosterskoj ulici.
Iako su postojale dvije Jevrejske općine i dvije sinagoge, Jevreji Tuzle su imali zajedničko groblje. Ovo groblje je formirano krajem 19 stoljeća na lokalitetu Borić. Ono je jedno od tri u Bosni i Hercegovini i predstavlja jako vrijedan kulturno-historijski spomenik.
Današnji broj Jevreja u Tuzli, što Sefarda što Aškenaza je znatno manji od broja grobova njihovih sunarodnjaka.
Jevrejsko groblje se prostire na površini od oko 2760m2 sa ukupno 161 grobnicom. Na groblju su evidentirane grobnice sa kraja 19 stoljeća što smo evidentirali na nadgrobnicima a to su godine 1868, 1892, 1893, 1894, 1897 godina ali i 2017 što nas upućuje na činjenicu da je groblje i danas aktivno.
Natpisi na spomenicima su pisani na bosanskom i njemačkom jeziku. Važno je napomenuti da neki od nadgrobnika po svojim vrijednostima, bilo da je riječ o starosti, karakterističnim graditeljskim elementima, oblicima, natpisima i slično predstavljaju vrijedno i značajno kulturno-historijsko naslijeđe.
Forme i oblici nadgrobnika raznovrsni su. Stariji, koji pripadaju Sefardima, su u obliku položenih kamenih sanduka. Dolaskom Aškenaza u drugoj polovini 19. stoljeća, na groblju se pojavljuju i moderniji oblici nadgrobnika po uzoru na one nastale u Zapadnoj Evropi. Dvije forme nadgrobnika dominiraju grobljem, a to su nadgrobnici u formi stele i obeliska koji se javljaju kao samostojeći, na postolju ili u kombinaciji sa horizontalnom pločom.
Veliki broj natpisa je ostao očuvan, što je važan dokument o porodicama koje su živjele u Tuzli u tom periodu. Natpisi su dvojezični, isklesani hebrejskim kvadratnim pismom i latiničnim pismom. Oblici, ukrasi, simboli kao i natpisi pružaju jednu od najbolje dokumentiranih svjedočanstava razvoja tradicije i kulture jevrejske zajednice u Bosni i Hercegovini.
